Renklerin
hayatımızın için ne denli önemli olduğunu çoğu zaman düşünmeyiz. Tüm renkleri
görebilme yetisini kanıksarız ve buna göre hayatımızı şekillendiririz.
Yemeklerimizde, giydiklerimizde, içtiklerimizde aslında ilk olarak renkten
etkileniriz. Fakat dünya çapında yaklaşık 180 milyon insan için bu durum
maalesef biraz daha farklıdır. Bu deneyimi ya kısmen sürdürür ya da tamamen
kaybederler. Hiçbir rengi ayırt edemeyenler, renkleri görme yetisinin büyük
ölçüde kaybı ya da kırmızı-yeşil rengi ayırt edememe olarak sınıflayabileceğimiz
bu hastalık hayat kalitesini oldukça düşürmektedir. Renk körlüğü
genellikle erkeklerde görülen, renkleri ayırt etme yetisi bozukluğudur. Görme
merkezinde özel bir pigment molekülünün olması gerekenden az bulunması ya da
hiç olmaması durumudur. Oldukça sık rastlanan bu hastalığın en fazla görünen
türü kırmızı ile yeşilin ayırt edilememe durumudur. Renk körlüğü olan
erkeklerin kız çocukları renk körü olmazlar fakat taşıyıcı durumundadırlar.
Taşıyıcı kadınların erkek çocuklarının yarısı da renk körü olarak doğarlar.
Kalıtsal nedenlerden dolayı ortaya çıkan bu hastalık çocukluk ya da ergenlik
döneminde başlayıp yaşla birlikte ilerleyebilir. Çocuklarda yüksek ultraviyole ışınlarından
etkilenmekle ortaya çıkabilir ve kalıcı olur. Renk görme
eksikliği veya renk körlüğü türünün belirlenebilmesi adına yapılan birçok test
vardır. En yaygın kullanan testlerden birisi İshihara Testi’dir. Her sayfada
özel olarak renkli noktalardan oluşan sayılar bulunur. Aydınlatma sorunu
olmayan bir yerde hastanın okuması istenir. Bir renkte dahi eksiklik var ise
detaylı testlerin yapılması gerekir. Testlerin göz doktorları tarafından
yapılması önem arz eder. Görsellerde
renk körlüğü bulunmayanlar sırası ile; 35, 15, 7 rakamlarını görürken, renk
körlüğü hastaları bu rakamları seçemezler. Renk körlüğü gibi bir rahatsızlığı
olmayanlar 10.000 rengi ayırt edebilirken, renk körleri yalnızca 2000 civarında
rengi ayırabilirler. Bu hastalığın bilinen bir tedavisi yoktur ancak özel
lensler ile görme kusurları büyük ölçüde düzeltilebilir. Renk körlüğü çeşitleri; - Kırmızı
konik reseptörlere bağlı kırmızı renk körlüğpü durumu “Protonopia” - Yeşil
konik reseptörlere bağlı renk körlüğü durumu “Deuteranopia” - Mavi
konik reseptörlere bağlı renk körlüğü durumu “Tritonopia” dir.
Amerikan
Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından onaylı tek lens olan ChromaGen lensleri,
İngiliz Cantor+Nissel firması tarafından üretilmektedir. Renk körlüğü dışında
akademik yetenek yoksunluğu ve okuma güçlüğü olan disleksi hastalarında da
fayda sağlayan bu lensler oldukça olumlu geri dönüşler almıştır. Hastanın renk
körlüğü ya da disleksi değerlendirmesinin yapılabilmesi için ChromaGen teşhis
sistemine ihtiyaç vardır. Bu sistemde 25 adet filtre ile aynı renkte, kontakt
lens deneme setinden oluşur. Tint çapı ve renk yoğunluğu bakımından en iyi
performansı sağlaması için farklı seçeneklere sahiptir.
Kromojen
Lenslerin Kullanım Amaçları: - Genel
renk algılanmasını güçlendirmek - Renklerin
daha net ve parlak görülesini sağlamak - Renklerin tonlarını ayrıştırmak - Renkleri isimlendirmek - Güvenliği arttırmak - Renk görme testlerindeki görme kabiliyetini arttırmak Retina veya optik sinir bozukluğu nedeniyle renk görmesi sonradan bozulmuş hastalara bu lensler etkili olmayacaktır. 
Renk körlüğü belirli renkleri, kısmen veya tamamen görememe veya ayırt
edememe, hastalıklarına verilen genel bir addır. Bu duruma renk körlüğü
yerine renk algılama yetersizliği demek aslında daha doğru olur.
Biyolojik temel bilimlerde bu hastalığa Daltonizm adı verilir. Hastalık daha çok kalıtsal kökenli olmakla birlikte göz, optik sinir,
beyin hasarına veya bazı kimyasal maddelere maruz kalmaya bağlı sonradan
gelişebilir. Bazı ilaçlar da renkli görmede bozukluk yapar. Ayrıca
yaşlı bireylerde göz içi lenslerin dejenerasyonuna bağlı etraflarını
daha koyu ve karanlık görürler; bu da renk görmede problemlere sebep
olur.
Renk algılama bozuklukları oldukça sıktır. Her 12 erkekten birinde
görülürken, kadınlarda bu duruma her 250 kadından birinde izlenir.
Kalıtsal bir hastalık olduğundan bu tür problemleri olan ailelere
verilecek genetik danışmanlık önemlidir. Anneler kendileri renk körü
olmadan renk körlüğünü çocuklarına geçirebilirler. İletim yolu
genellikle anneden erkek çocuğa geçiş tarzındadır. Kadınların renk körü
olmaları, ancak babalarının renk körü, annelerinin de taşıyıcı olma
durumunda olanaklıdır.
Birçok kişi renk körü olduğunu kendiliğinden fark etmez. Pigmentlerin
eksiklik derecesine göre normale yakın görmeden, çok ileri derede
karışıklıklara yol açabilecek derecelerde olabilir. Bir çok olguda
özellikle aydınlatmanın kötü olduğu ortamlarda soluk renkler gibi canlı
renkler de karıştırılabilir. Çok nadir durumda kişi sadece siyah, beyaz
ve gri tonlarını görür.
Çoğu vaka genetik kökenli olduğundan bu tür renk körlüğünde maalesef
tedavi şansı yoktur. Özel yoğunluk ve renk tonunda üretilen tek renkli
kontakt lensler hastaların renkleri doğru algılamasını yardımcı olur. Bu
tür lensleri uygulanan hastaların büyük çoğunluğunda renk görmede
önemli oranda düzelme tespit edilmiştir.
|